- środa, 27, kwiecień 2011
Bilans, pierwszy element sprawozdania finansowego
Bilans jest pierwszym z elementów obowiązkowego sprawozdania finansowego. Jest to zestawienie majątku jaki posiada spółka ze źródłami jego finansowania. Dzieli się on na dwie części: aktywa i pasywa. Sumy wartości każdej z części muszą byś sobie równe, by spełniona została podstawowa zasada równowagi bilansowej. Oprócz tego bilans, aby mógł reprezentować sobą wartość informacyjną powinien posiadać następujące cechy:
- zupełność – przejawia się w tym, że dane w tym dokumencie są ujęte w sposób kompletny, prezentują całokształt operacji jakie miały miejsce w dany okresie
- rzetelność – zawarte informacje powinny być zgodne z prawdą materialną
- sprawdzalność – dane zawarte w bilansie powinny z łatwością być porównywalne ze źródłami pod względem kompletności i poprawności
- ciągłości – oznacza ciągłość bilansu zamknięcia i bilansu otwarcia co do liczb i szczegółowości danych, sposobu księgowania, metod wyceny i amortyzacji
- przejrzystości – przejawia się w poprawnym układzie poszczególnych pozycji bilansowych, a także odpowiedniego ich zgrupowania według treści w sposób ułatwiający orientację w sytuacji majątkowej i finansowej
Aktywa dzielą się na aktywa trwałe i aktywa obrotowe. Do pierwszej kategorii zaliczane są składniki majątku przedsiębiorstwa o terminie użytkowania dłuższym niż jeden rok. Natomiast do drugiej grupy zaliczony zostaje majątek, który będzie eksploatowany poniżej jednego roku. By cesze przejrzystości stało się zadość poszczególne pozycje w aktywach powinny być ułożone według zasady płynności. W pierwszej kolejności prezentowane są aktywa o najmniejszej płynności takiej jak budynki, czy grunty, a w miarę schodzenia w dół umieszczane są środki bardziej płynne, aż do gotówki, która ma największa płynność.
Pasywa zaś są podzielona na kapitał stały oraz zobowiązania i rezerwy na zobowiązania. W tej części obowiązującą zasadą jest termin zapadalności, gdzie najpierw podaje się pasywa o najdłuższym terminie zapadalności, a później najkrótszym.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości bilans zawiera następujące elementy:
AKTYWA
|
PASYWA
|
A. Aktywa Trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
3. Inne wartości niematerialne i prawne
4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne
II. Rzeczowe aktywa trwałe
1. Środki trwałe
a. grunty ( w tym prawo wieczystego użytkowania gruntu)
b. budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
c. urządzenia techniczne i maszyny
d. środki transportu
e. inne środki trwałe
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie
III. Należności długoterminowe
1. Od jednostek powiązanych
2. Od pozostałych jednostek
IV. Inwestycje długoterminowe
1. Nieruchomości
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe
a. w jednostkach powiązanych
· udziały lub akcje
· inne papiery wartościowe
·udzielone pożyczki
·inne długoterminowe aktywa finansowe
b. w pozostałych jednostkach
· udziały lub akcje
· inne papiery wartościowe
· udzielone pożyczki
· inne długoterminowe aktywa finansowe
4. Inne inwestycje długoterminowe
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
B. Aktywa Obrotowe
I. Zapasy
1. Materiały
2. Półprodukty i produkty w toku
3. Produkty gotowe
4. Towary
5. Zaliczki na dostawy
II. Należności krótkoterminowe
1. Należności od jednostek powiązanych
a. z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty
· do 12 miesięcy
· powyżej 12 miesięcy
b. inne
2. Należności od pozostałych jednostek
a. z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty:
· do 12 miesięcy
· powyżej 12 miesięcy
b. z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
c. inne
d. dochodzone na drodze sądowej
III. Inwestycje krótkoterminowe
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
a. w jednostkach powiązanych
· udziały lub akcje
· inne papiery wartościowe
· udzielone pożyczki
· inne krótkoterminowe aktywa finansowe
b. w pozostałych jednostkach
· udziały lub akcje
· inne papiery wartościowe
· udzielone pożyczki
· inne krótkoterminowe aktywa finansowe
c. środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
· środki pieniężne w kasie i na rachunkach
· inne środki pieniężne
· inne aktywa pieniężne
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
|
A. Kapitał ( fundusz) własny
I. Kapitał ( fundusz) podstawowy
II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (-)
III. Udziały ( akcje) własne (-)
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
VII. Zysk ( strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk strata netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)
B. Zobowiązania i Rezerwy na Zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
a. długoterminowe
b. krótkoterminowe
3. Pozostałe rezerwy
a. długoterminowe
b. krótkoterminowe
II. Zobowiązania długoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek
a. kredyty i pożyczki
b. z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
c. inne zobowiązania finansowe
d. inne
III. Zobowiązania krótkoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
a. z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
· do 12 miesięcy
· powyżej 12 miesięcy
b. inne
2. Wobec pozostałych jednostek
a. kredyty i pożyczki
b. z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
c. inne zobowiązania finansowe
d. z tytułu dostaw i usług o okresie wymagalności:
· do 12 miesięcy
· powyżej 12 miesięcy
e. zaliczki otrzymane na dostawy
f. zobowiązania wekslowe
g. z tytułu podatku, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
h. z tytułu wynagrodzeń
i. inne
3. Fundusze Specjalne
IV. Rozliczenia międzyokresowe
1. Ujemna wartość firmy
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
a. długoterminowe
b. krótkoterminowe
|
Bilans może być przygotowany przy użyciu następujących metod: brutto, netto i mieszanej. W Polsce obowiązująca jest metoda netto.
Ten element sprawozdania finansowego pozwala na określenie sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa. Pierwszą z nich obrazuje klasyfikacja rodzajowa aktywów i zobowiązań prezentowana w formie syntetycznej. Sytuacja finansową bilans pokazuje poprzez wartość aktywów i zobowiązań oraz kapitałów własnych.
Rachunek zysków i strat – drugi element sprawozdania finansowego
Element ten jest drugim obowiązkowym składnikiem sprawozdania finansowego. Dzięki informacjom w nim zawartych możemy dowiedzieć się jaka jest zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysków oraz jakie są przepływy finansowe. Inaczej mówiąc pokazuje przychody i koszty oraz zyski i straty przedsiębiorstwa.
Rachunek może być sporządzony w układzie porównawczym i kalkulacyjnym, a w każdym przypadku możliwe jest ustalenie odpowiedni rodzaj zysku.
W układzie porównawczym koszty grupuje się według ich rodzaju. W układzie rodzajowym wyróżnia się następujące koszty: amortyzacja (koszt zużycia środków trwałych), zużycie materiałów i energii (np. surowców, wody, spinaczy biurowych), usługi obce (np. transport), podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe (np. koszty reklamy, reprezentacyjne). Koszty te nie są rozliczane na poszczególne działy lub rodzaje działalności jednostki.
W układzie kalkulacyjnym koszty klasyfikowane są zgodnie z przyporządkowaniem do działu działalności przedsiębiorstwa. Tutaj koszty rozdzielone są na bezpośrednie, czyli takie które odnoszone są wprost na produkty: wartość zużycia materiałów bezpośrednich, płace bezpośrednie i inne koszty bezpośrednie między innymi zużycie narzędzi, energii oraz na koszty pośredni, których nie można wprost odnieść na produkty, towary, czy materiały lub jest to nieistotne, bądź nieopłacalne. Zaliczamy do nich koszty pośrednie produktu, koszty zarządu i koszty sprzedaży.
Rachunek może być sporządzony w układzie porównawczym i kalkulacyjnym, a w każdym przypadku możliwe jest ustalenie odpowiedni rodzaj zysku.
W układzie porównawczym koszty grupuje się według ich rodzaju. W układzie rodzajowym wyróżnia się następujące koszty: amortyzacja (koszt zużycia środków trwałych), zużycie materiałów i energii (np. surowców, wody, spinaczy biurowych), usługi obce (np. transport), podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe (np. koszty reklamy, reprezentacyjne). Koszty te nie są rozliczane na poszczególne działy lub rodzaje działalności jednostki.
W układzie kalkulacyjnym koszty klasyfikowane są zgodnie z przyporządkowaniem do działu działalności przedsiębiorstwa. Tutaj koszty rozdzielone są na bezpośrednie, czyli takie które odnoszone są wprost na produkty: wartość zużycia materiałów bezpośrednich, płace bezpośrednie i inne koszty bezpośrednie między innymi zużycie narzędzi, energii oraz na koszty pośredni, których nie można wprost odnieść na produkty, towary, czy materiały lub jest to nieistotne, bądź nieopłacalne. Zaliczamy do nich koszty pośrednie produktu, koszty zarządu i koszty sprzedaży.
Wariant Kalkulacyjny
|
Wariant Porównawczy
|
A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym:
- od jednostek powiązanych
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym:
- od jednostek powiązanych
I. Koszty wytworzenia sprzedanych produktów
II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B)
D. Koszty sprzedaży
E. Koszt ogólnego zarządu
F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)
G. Pozostałe przychody operacyjne
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Dotacje
III. Inne przychody operacyjne
H. Pozostałe koszty operacyjne
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
III. Inne koszty operacyjne
I. Zysk ( strata) z działalności operacyjnej (F+G-H)
J. Przychody finansowe
I. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym:
- od jednostek powiązanych
II. Odsetki, w tym:
- od jednostek powiązanych
III. Zysk ze zbycia inwestycji
IV. Aktualizacja wartości inwestycji
V. Inne
K. Koszty finansowe
I. Odsetki, w tym:
- dla jednostek powiązanych
II. Strata ze zbycia inwestycji
III. Aktualizacja wartości inwestycji
IV. Inne
L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (I+J-K)
M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (M.I. – M.II.)
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
N. Zysk (strata) brutto (L±M)
O. Podatek dochodowy
P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku ( zwiększenie straty)
R. Zysk (strata) netto (N-O-P)
|
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym:
- od jednostek powiązanych
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
II. Zmiana stanów produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna)
III. Koszty wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
II. Zużycie materiałów i energii
III. Usługi obce
IV. Podatki i opłaty, w tym:
- podatek akcyzowy
V. Wynagrodzenia
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
D. Pozostałe przychody operacyjne
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Dotacje
III. Inne przychody operacyjne
E. Pozostałe koszty operacyjne
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
II. Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych
III. Inne koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej (C+D-E)
G. Przychody finansowe
I. Dywidendy i udziały w zyskach, w tym
- od jednostek powiązanych
II. Odsetki, w tym:
- od jednostek powiązanych
III. Zysk ze zbycia inwestycji
V. Aktualizacja wartości inwestycji
VI. Inne
H. Koszty finansowe
I. Odsetki, w tym:
- dla jednostek powiązanych
II. Strata ze zbycia inwestycji
III. Aktualizacja wartości inwestycji
IV. Inne
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej (F+G-H)
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I. – J.II.)
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
K. Zysk (strata) brutto (I±J)
L. Podatek dochodowy
M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku (zwiększenie straty)
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
|
Rachunek zysków i strat stanowi integralną część sprawozdania finansowego. Wykazywany w nim zysk/strata netto przenosi się do pasywów bilansu do pozycji w kapitale własnym. W analizie rachunku zysków i strat należy wyodrębnić:
1. zasadniczą działalność operacyjną
2. pozostałą działalność operacyjną
3. działalność finansową
4. zdarzenie nadzwyczajne
5. podatek i inne odciążenia obowiązkowe
Za pośrednictwem działalności operacyjnej przedsiębiorstwo jest powiązane z rynkiem, czyli z realnymi procesami gospodarczymi. W wyniku działalności operacyjnej realizowana jest sprzedaż produktów, towarów oraz materiałów. Do pozostałej działalności operacyjnej zalicza się działania okazjonalne, które wystękują sporadycznie. Działalność finansowa przedsiębiorstwa obejmuje proces inwestycji i zobowiązań finansowych. Zdarzenia nadzwyczajne powstają w skutek trudnych do przewidzenia zdarzeń i związanych z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności gospodarczej.
Rachunek przepływów pieniężnych ostatni element sprawozdania finansowego
Rachunek przepływów pieniężnych jest obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego. Ma na celu pokazaniem płynności finansowej przedsiębiorstwa, a także zdolności do ściągania należności oraz regulowania zobowiązań. Jego konstrukcja jest zbliżona do rachunku zysku i strat jednak odmienność tkwi w zasadzie memoriałowej. Polega to na tym, że w rachunku przepływów pieniężnych za moment uznania danego wydarzenia gospodarczego uważa się faktyczny przepływ gotówki, a nie dokument księgowy.
Sprawozdanie to opisuje przepływy środków pieniężnych z działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej:
1. działalność operacyjna jest to podstawowa działalność powodująca powstanie przychodów
1. działalność operacyjna jest to podstawowa działalność powodująca powstanie przychodów
2. działalność inwestycyjna polega na nabywaniu o sprzedaży aktywów trwałych i inwestycji krótkoterminowych niezaliczanych do ekwiwalentów środków pieniężnych
3. działalność finansowa to działalność, w wyniku której zmianie ulega wysokość oraz struktura kapitału własnego i zadłużenia
Kiedy w każdej z wymienionych działalności przedsiębiorstwo osiąga wyniki dodatni to firma znajdują się w najlepszej sytuacji. Z drugiej jednak strony, gdy każda z działalności odnotowuje się wynik ujemny wtedy ryzyko bankructwa w danej firmie jest bardzo wysokie.
Przy konstruowaniu rachunku przepływu pieniężnych dopuszczalne są dwie metody: bezpośrednia oraz pośrednia. Metoda bezpośrednia polega na analizie przepływu środków pieniężnych w każdej z działalności osobno. Natomiast metoda pośrednia polega natomiast na przeprowadzeniu korekty wyniku netto w każdej z działalności, uwzględniając jedynie faktyczne przepływy pieniężne. Polega na sprowadzeniu wyniki netto do faktycznego stanu środków pieniężnych.
Rachunek przepływów pieniężnych (metoda bezpośrednia)
|
Rachunek przepływów pieniężnych (metoda pośrednia)
|
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Wpływy
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1. Dostawy i usługi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia
4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym
5. Inne wydatki operacyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I-II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- zbycie aktywów finansowych,
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- nabycie aktywów finansowych
- udzielone potyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D. Przepływy pieniężne netto, razem (A.III±B.III±C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym:
- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F±D), w tym:
- o ograniczonej możliwości dysponowania
|
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10. Inne korekty
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I±II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- zbycie aktywów finansowych,
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- nabycie aktywów finansowych
- udzielone pożyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I-II)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III±B.III±C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym
- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F±D), w tym
- o ograniczonej możliwości dysponowania
|